Prof. dr hab. n med. Maciej Tadeusz Małecki
Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Katedra Chorób Metabolicznych, UJCM Kraków
Co jest głównym celem w leczeniu cukrzycy? Jakiego efektu leczenia oczekują lekarze u pacjentów z problemem cukrzycy i czy u wszystkich udaje się go osiągnąć?
Głównym celem lekarzy i opieki zdrowotnej powinno być to, aby diagnoza cukrzycy nie wiązała się ze skróceniem życia chorego. Możemy to osiągnąć dzięki kompleksowej opiece nad pacjentem, na którą składa się kontrola poziomu glukozy, leczenie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych oraz dążenie do uzyskania prawidłowej masy ciała. W doborze terapii powinniśmy także uwzględnić to, że niektóre leki stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego i zwiększają szansę na przedłużenie życia pacjenta. Niestety z różnych powodów, także ekonomicznych, nie u wszystkich chorych można zastosować optymalną terapię hipoglikemiczną i osiągnąć cele terapeutyczne.
Czy istnieją nowoczesne rozwiązania terapeutyczne, które mogłyby poprawić wyniki leczenia chorych na cukrzycę typu 1 i typu 2?
Zastosowanie nowoczesnych preparatów insuliny w leczeniu cukrzycy typu 1 pozwala lepiej kontrolować poziom glikemii w okresie po posiłkach oraz między nimi i w godzinach nocnych. Przydatne są tutaj coraz doskonalsze analogi krótko- i długodziałające insuliny. Istnieją również nowoczesne pompy insulinowe, które podaż insuliny optymalizują, także przez zastosowanie systemów monitorowania glikemii, dając wgląd w poziom cukru przez całą dobę.
W cukrzycy typu 2 sytuacja jest bardziej złożona, ponieważ w leczeniu posługujemy się zarówno lekami w tabletkach, jak i wstrzyknięciami. Cukrzyca typu 2 jest chorobą o charakterze postępującym i wymaga intensyfikacji leczenia. Istnieją leki, które podane przed insuliną lub razem z nią mogą przedłużyć życie chorego.
Czy nowoczesne terapie leczenia cukrzycy są dostępne dla polskich pacjentów?
W cukrzycy typu 1 dostęp do terapii jest w Polsce na niezłym, europejskim poziomie. Większość insulin jest refundowana; owszem, chorzy muszą do nich dopłacać, ale miesięcznie nie są to bardzo wysokie kwoty. Istnieje również dobry program terapii pompowej, a według sygnałów płynących z Ministerstwa Zdrowia już niedługo może się pojawić możliwość refundacji elektrod do monitorowania poziomu glikemii. Dużym problemem jednak jest to, że pompy, a za jakiś czas również elektrody, są dofinansowane jedynie dla chorych do 26. roku życia. To dyskryminuje starszych pacjentów z cukrzycą, których przecież w naszym kraju jest również wielu. W cukrzycy typu 2 niestety refundowane są tylko preparaty starszej generacji – metformina i pochodne sulfonylomocznika. Są one oczywiście skuteczne, ale brakuje nam leków, które moglibyśmy dołączyć do leczenia i zwiększyć szansę na znaczące wydłużenie życia chorego. Takie leki – flozyny i inkretyny – w innych krajach Unii Europejskiej są dostępne i refundowane, w Polsce chorzy na cukrzycę typu 2 wciąż muszą za nie płacić.
Jakie korzyści dla pacjenta przynosi terapia nowoczesnymi preparatami insuliny? Czy leki te mogą podwyższyć jakość życia pacjenta chorującego na cukrzycę?
W tej chwili na polski rynek wchodzi szybko działająca insulina, która bardzo ułatwia kontrolę poziomu cukru po posiłku oraz zwiększa możliwości pełnego wykorzystania pomp insulinowych. Chory może ją podawać zarówno przed, w trakcie, jak i po posiłku. Pacjent może także dopasowywać dawkę leku w zależności od tego, jaki posiłek spożył. Preparat ten jest ulepszeniem istniejących już środków terapeutycznych. Bardzo nam zależy, aby polscy pacjenci mogli korzystać z tych ulepszeń i aby ten rodzaj insuliny również znalazł się na listach refundacyjnych w naszym kraju. Ultraszybka insulina jest rozwiązaniem dla wszystkich pacjentów chorujących na cukrzycę, ale najbardziej na jej stosowaniu skorzystają chorzy z cukrzycą typu 1, którzy stosują osobiste pompy insulinowe.
Czy w przypadku nowych preparatów stosowanych w cukrzycy możliwa jest indywidualizacja leczenia chorego i dopasowanie leku dokładnie do jego potrzeb?
Im mamy więcej preparatów na rynku medycznym, tym więcej możliwości wyboru. I tak się rzeczywiście dzieje. Zarówno nowe leki stosowane w cukrzycy typu 2, jak i nowoczesne ultraszybkie insuliny stosowane w cukrzycy typu 1 pozwalają na bardzo elastyczne leczenie, dopasowane przede wszystkim do potrzeb zdrowotnych i sposobu życia pacjenta.
