Anna Śliwińska
Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków
Cukrzyca typu 2 jest chorobą nabytą, wynikającą w dużej mierze z nieprawidłowego stylu życia. Może być związana także z uwarunkowaniami genetycznymi. Można jej jednak zapobiec albo przynajmniej oddalić w czasie jej wystąpienie, stosując się do ściśle określonych zasad – prowadzenia zdrowego trybu życia i wykonywania okresowych badań. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
Jaki jest stan epidemiologiczny dotyczący cukrzycy typu 2 w Polsce?
W Polsce mamy zdiagnozowanych ok. 2,5 miliona osób z cukrzycą typu 2. Szacuje się również, że mamy od pół do nawet miliona chorych niezdiagnozowanych, a co za tym idzie, nieleczonych. Cukrzyca typu 2 stanowi 90 proc. wszystkich zachorowań na tą chorobę.
Jak powinna przebiegać prewencja wystąpienia cukrzycy typu 2?
Należy skupić się przede wszystkim na zdrowym stylu życia. Niestety nieprawidłowe nawyki znacznie przyczyniają się do zachorowania na cukrzycę typu 2. Należy zadbać o regularną aktywność fizyczną i zbilansowaną dietę, by utrzymać masę ciała na odpowiednim poziomie. Nie można przekraczać norm, ponieważ nadwaga i otyłość przekładają się bezpośrednio na wystąpienie cukrzycy typu 2. Oczywiście czynniki genetyczne mają także duże znaczenie, ale można zminimalizować to ryzyko za sprawą zdrowego trybu życia. Nawet jeśli cukrzyca jest nam pisana w genach, możemy je od siebie oddalić o kilka lub nawet kilkanaście lat. A każdy rok w zdrowiu jest niezwykle cenny.
Jaka jest rola zdrowych nawyków i wykonywania badań okresowych?
Rola ta jest kluczowa. W praktyce oznacza to uprawianie jakiejkolwiek aktywności fizycznej codziennie, może być to nawet półgodzinny spacer. Należy także dbać o zdrowe odżywianie – rzadziej używa się obecnie słowa dieta. Warto jeść duże ilości warzyw i unikać cukrów – węglowodanów prostych, a dokładniej słodyczy, które nie są naszemu organizmowi do niczego potrzebne.
Prewencja powinna rozpocząć się od najwcześniejszych lat, zatem jest ona już w rękach rodziców malutkich dzieci. To oni decydują o tym, co dziecko je. Potem w dużej mierze jest to kwestia nawyków, które są z nami także od pierwszych lat życia. Należy dbać, aby nie doprowadzić do nadwagi i otyłości.
Badania okresowe to podstawa. Cukrzyca przez lata może nie dawać objawów, dlatego tak ważne jest wykonywanie badań, szczególnie jeśli jesteśmy narażeni na jej wystąpienie. A narażone są osoby z nadwagą i otyłością, obciążeniami genetycznymi, kobiety, które urodziły dzieci o wadze powyżej 4 kg oraz mające cukrzycę ciążową. Warto wykonać takie badanie również po 45. roku życia. Tak jak wspomniałam, w Polsce mamy nawet do miliona osób niezdiagnozowanych, u których cukrzyca może siać spustoszenie w organizmie, a nawet doprowadzić do zawału serca, udaru mózgu, utraty wzroku, amputacji kończyny dolnej, niewydolności nerek itp. Są to nieodwracalne powikłania, narażające chorych na niepełnosprawność i niesamodzielność. Do takich konsekwencji może dojść także w wyniku lekceważonej i zaniedbanej cukrzycy.
Czego ciągle brakuje i na co zwrócić uwagę pacjentom diabetologicznym?
Wielu pacjentom diabetologicznym brakuje świadomości, że jest to poważna, nieuleczalna choroba, której nie wolno ignorować. Brakuje także edukacji – niektórzy pacjenci nie znają procesów zachodzących w ich organizmie, zatem leczą się nieodpowiednio bądź wcale. Osoby z cukrzycą potrzebują dostępu do refundacji najnowocześniejszych leków oraz technologii poprawiających jakość ich życia.
